Botar á rúa a un traballador custa cada vez menos diñeiro en España: a reforma laboral que o Goberno de Mariano Rajoy impuxo coa súa maioría absoluta en 2012 e a intensificación da precariedade, a pesar dos niveis de récord dalgunhas variables macroeconómicas, provocaron un esborralle do custo das indemnizacións por despedimento, que en só seis anos se reduciron a apenas unha terceira parte do que supoñían antes desa medida.

A Enquisa de Custo Laboral do INE (Instituto Nacional de Estatística) revela como entre decembro de 2011, dous meses antes da reforma, e o mesmo mes de 2017, o custo laboral das indemnizacións por despedimento caeu dunha media de 530,37 euros por traballador a 197,87, un 63,1% menos.

Cando finaliza a relación laboral dun traballador cunha empresa, esta debe abonarlle a liquidación, cos conceptos retributivos como salario non recibido, horas extra non cobradas, vacacións non gozadas, parte proporcional das pagas extraordinarias e dietas e gastos pendentes de percibir, entre outros, e a indemnización por despedimento; salvo que se trate dunha baixa voluntaria, obviamente.

A indemnización, libre de impostos, calcúlase con base en tres factores: o salario (soldo basee, pluses e gratificacións), a antigüidade no persoal, con independencia de que entrase como eventual ou como indefinido, e o tipo de despedimento. Unha vez determinado o salario diario, esa cifra multiplícase polos anos que traballou, incluíndo o sobrante de meses como decimal (seis = 0,5, oito = 0,75), e pola contía que marca a normativa para cada tipo de cesamento.

O abaratamento da reforma

A reforma laboral tivo efectos determinantes sobre este último factor ao reducir de 45 a 33 días de salario por ano traballado as indemnizacións por despedimento improcedente e rebaixar de 42 a 24 o máximo de mensualidades que podía recibir o despedido, á vez que ampliaba as causas nas que o empresario pode optar polo cesamento obxectivo, que recorta o salario por ano a 20 días e o tope de mensualidades a doce.

A primeira desas medidas abarataba a indemnización mínima por cesamento improcedente un 26,7%, mentres a segunda, caso de tramitarse como obxectivo, facíao nun 57,6%. A súa combinación esborrallaba a máxima un 87,3%: de 1.890 xornadas de salario a 240.

Con todo, o Tribunal Supremo determinou hai dous anos que ao calcular o  resarcimento debía diferenciarse o tramo anterior ao 12 de febreiro de 2012, no que se aplicaban as normas anteriores á reforma, e o posterior.

No abaratamento do despedimento influíu tamén a conxelación ‘de facto’ dos salarios, que neses seis anos subiron menos dun 1% (de 22.775 a 22.806 euros anuais) segundo a mesma Enquisa de Custo Laboral.

Cada vez máis eventuais

Ese esborralle do custo das indemnizacións por despedimento coincide no tempo con outras dúas tendencias que alteraron o mercado laboral.

Por unha banda, a intensa destrución de emprego, principal pero non exclusivamente mediante EREs, que no primeiros cinco anos de aplicación da reforma levaron por diante 235.914 contratos, ademais de suspender 733.747 e reducir a xornada doutros 228.085, e outros 20.813 o ano pasado. Por outra, a paulatina substitución deses empregos por outros máis precarios: practicamente dous terzos dos postos de traballo asalariados creados nese  sexenio (495.300 de 772.100) son eventuais, sen indemnización por despedimento cando finalizan.

A evolución do emprego asalariado desde o inicio dos chamados ‘brotes verdes’ deixa patente, máis se cabe, esa tendencia precarizadora. Neses seis anos creáronse en España dous millóns de postos de traballo asalariados (de 13,9 a 15,9 millóns repartidos practicamente a medias entre temporais e indefinidos, aínda que cunha pequena vantaxe dos segundos, que pasaron de supoñer o 23,1% do total (3,22 millóns de 13,92) ao 26,7% (4,25 de 15,92) e cuxo ritmo de crecemento practicamente cuadriplica ao dos indefinidos (35,9% por 9%).

É dicir, que as empresas impoñen a tendencia para contratar persoal sen dereito a indemnización por despedimento mentres manteñen, cunha lixeira tendencia á alza, a parte fixa dos seus persoais, cuxas condicións de saída devaluáronse fai seis anos.

A industria de enerxías fósiles quintuplica as indemnizacións

Por sectores, os custos laborais por despedimento caeron neses seis anos un 52% na industria (de 612,57 a 294,33) e máis dun 63% na construción (de 689,91 a 152,34) e nos servizos (de 497,19 a 180,72). Os descensos foron tamén considerables nos escasos sectores que manteñen elevadas indemnizacións, caso da banca, en pleno proceso de reconversión tralo rescate e pola transformación dixital, cuxos 978,45 euros por traballador son menos dun 37% dos 2.666 de 2011. Na industria extractiva, que agrupa ás empresas que traballan con combustibles fósiles ( minería, gas e petróleo), a caída de máis do 50% dos catro primeiros anos do período (de 737 a 309 euros por traballador) recuperouse nos dous últimos, nos que este indicador se quintuplicou para alcanzar os 1.578.

https://www.publico.es/economia/despedir-trabajador-hoy-64-barato-seis-anos.html