• Número 395
  • 21 de maio de 2018

Loita social

Movementos sociais que non o son: do 15M ao Nunca Máis

Diferentes sensibilidades puideron encontrarse en espazos abertos para discutir politicamente problemas comúns

Hoxe, quince de maio, cúmprense sete anos dunha das mellores cousas que lle teñen pasado á democracia do Estado español. En 2011 moita xente volvíase consciente de que, detrás do sentido común que trouxo a II Restauración Borbónica, existía unha gran dimensión de cinismo e violencia. Por exemplo: a democracia-mercado como único marco admisible de convivencia e organización do común, a determinación do posible e o imposible, e porque algunhas cousas como parar un desafiuzamento que eran imposibles, de repente un día eran posibles; ou de que maneira a cultura mediática obrigaba a manter un determinado espazo de discusión, e como os fenómenos que se van a producir nas nosas prazas discuten ese principio.

Sendo o 15M a gran fenda que vimos aparecer no muro do réxime do 78, este engarza con outros movementos-acontecementos previos do século XXI nos que tamén se gritaba iso de «non nos representan».  Foron o Nunca Máis, o No a la guerra de 2003, ou todo o sucedido nos días posteriores aos atentados do 11M. Momentos nos que a realidade oficial dos medios de comunicación e do seu exército de xornalistas, opinadores e intelectuais orgánicos, que dominan os marcos interpretativos da realidade dende a «transacción», non tiveron a capacidade de dominar a interpretación destes eventos. Acontecementos como as acampadas masivas nas prazas e nas rúas de todo o Estado, organizadas por cidadáns independentes capaces de coorganizar e poñer en funcionamento, a través de Internet, unha cultura alternativa.

Diferentes sensibilidades puideron encontrarse en espazos abertos para discutir politicamente problemas comúns, e facerse preguntas sobre as formas de organizar a vida en común fóra do posible autorizado

Por razóns históricas os contextos nos que se arma unha cultura alternativa no Estado español e Galicia sempre teñen que ver coa combinación de tres vectores: o primeiro, de experiencias históricas, é dicir, unha cultura que é capaz de pensar historicamente e de convocar elementos que veñen de atrás; un segundo vector popular, algo que potencialmente pode implicar na participación cultural a moita xente máis aló dos grupos de letrados; e un terceiro vector é o feito de que é autónoma, que non está institucionalizada.

Procesos de creación de cultura fóra do Estado, pero tamén das tecnocracias letradas que xestionan toda a cultura do Estado. Un proceso que vén sucedendo moitas veces nos últimos tempos e que en Galicia sucedera xa nos anos trinta, ou nos anos setenta con moita forza. E sen lugar a dúbidas, moitas das cousas que aconteceron en torno a ese xigantesco 15M que foi o «Nunca Máis», é que claramente se logrou reactivar eses tres vectores.

Quen era o suxeito que clamaba contra a catastrófica xestión do Prestige, do «No a la guerra», ou do 15M? Todas e ninguén, calquera. Diferentes sensibilidades puideron encontrarse en espazos abertos para discutir politicamente problemas comúns, e facerse preguntas sobre as formas de organizar a vida en común fóra do posible autorizado.

Todo este radicalismo democrático volveu a brotar este último oito de marzo, no que as rúas se tornaron novamente vehículo de expresión, e canda as feministas organizadas uníanse miles de mulleres interpeladas por unha folga que ía máis alá do laboral e alcanzaba a todas as formas de opresión. Unha mobilización masiva que actualizaba novamente un dos lemas máis clarividentes do feminismo, o formulado por Kate Millet e que indica que «O persoal é político». O persoal é político porque as vidas de todas están absolutamente condicionadas por estruturas patriarcais -materiais e simbólicas-, que atravesan corpos, identidades, relacións e institucións.

Categorías:Jorge Linheira

Luzes.gal