Bel Pozueta perdeu a conta das mobilizacións nas que estivo durante os últimos 18 meses, pero hai algo que non cambia: ese nó na garganta que aparece ante cada xesto, cada abrazo, cada palabra de apoio. Este sábado, as mostras de afecto e respaldo multiplicáronse por decenas de miles, tantas como as persoas que alagaron as rúas de Iruña para dicir ben claro que nin o fillo de Bel nin outros sete rapaces de Altsasu son terroristas.

A xigantesca manifestación que paralizou a capital navarra foi a última gran mostra de solidariedade e denuncia antes do xuízo que arrincará este luns na Audiencia Nacional contra ese grupo de mozos, sobre quen pesa peticións de condena que suman ata 375 anos de cárcere. Todo pola pelexa de bar que se produciu ás cinco da mañá do pasado 15 de outubro de 2016 nun bar de Altsasu e na que se viron involucrados dous gardas civís de paisano coas súas parellas.

A liorta nocturna acabou nos tribunais de Madrid, onde a xuíza Carmen Lamela –quen a tivo ao seu cargo a instrución do caso- compartiu a tese de COVITE (Colectivo de Vítimas do Terrorismo do País Vasco, acudido como acusación popular) e procesou aos oito mozos de Altsasu por delitos de carácter terrorista. Tres deles, incluíndo ao fillo de Bel, levan máis de 500 días en prisión.

A poucas horas de que as nais e pais dos acusados partan cara a Madrid, as rúas de Pamplona foron escenario da maior manifestación que se lembre na historia de Navarra: decenas de miles de persoas abarrotaron o centro desta cidade para apoiar aos imputados e os seus familiares. A mobilización contou co respaldo do goberno que lidera Uxue Barkos e do Parlamento foral, onde os catro partidos que ostentan a maioría –Geroa Bai, EH Bildu, Podemos e Esquerda-Ezkerra- propiciaron esta semana unha resolución de apoio ao acto.

“O que podiamos facer xa está feito: agora haberá que ver que sorte nos espera en Madrid”, reflexionaba Koldo Arnanz. O seu fillo Oihan é un dos tres mozos que acumula medio milleiro de días e noites no cárcere. O fiscal da Audiencia Nacional José Perals pide para el a pena máis alta de todas: 62 anos e medio de prisión. “Oihan está a levalo bastante ben, dentro do que cabe. Quere que estes días pasen canto antes, aínda que logo virá outra fase de tensión: a espera da sentenza”, sinalou Arnanz.

“Mantémonos grazas a isto”

Este sábado, os pais dos rapaces de Altsasu avanzaban entre a xente como podían. Foron moitos, moitísimos, os que se achegaron para darlles ánimo. “Se durante todo este tempo conseguimos manternos en pé, é precisamente grazas a isto”, comentou Bel a Público . O seu fillo Adur Martínez de Alda, de 23 anos, está na prisión de Aranxuez, a case 500 quilómetros de Altsasu. O fiscal pide para el unha condena de cincuenta anos.

Nese contexto, a manifestación deste sábado deixou imaxes que resultarán difíciles de borrar en Navarra. O ambiente de rúas desbordadas e tráfico completamente paralizado non só se notou a partir das 17.30, hora prevista para o pistoletazo de saída, senón que se fixo patente desde bastante antes. De feito, este sábado desprazáronse ata Iruña vehículos especialmente contratados para a ocasión desde distintos puntos do País Vasco. Tamén chegaron manifestantes desde Madrid ou Barcelona, entre outras cidades.

 “Esta manifestación vai marcar un fito na historia de Navarra”, dicía Igone Goikoetxea, nai de Jokin Unamuno, outro dos mozos que segue en prisión. “Que alá onde faga falta vexan que aquí hai unha sociedade diversa mobilizada, e que existe moitísima xente que non está para nada de acordo co que están a expor”, apuntaba esta muller a Público. Víaselle emocionada, cansa e con medo. “Son sentimentos atopados”, resumiu.

Ese cóctel de sensacións e pensamentos impregnou o case tres quilómetros que separan aos cinemas Golem da Praza do Castelo, puntos de saída e chegada da xigantesca mobilización. Ao longo do percorrido houbo permanentes mostras de apoio cara aos imputados e os seus familiares. Tampouco faltaron as bágoas, os abrazos e os xestos de complicidade. O lema omnipresente era claro, curto e sinxelo: Os oito de Altsasu non son terroristas.

Pouco despois das 17.30, as miles de persoas que agardaban a saída da manifestación empezaron a gritar "Altsasukoak askatu" ("os de Altsasu, libres"), mentres aplaudían a rabiar. Os pais dos mozos acusados non aguantaron as bágoas. "Isto non é terrorismo", gritaron aínda máis forte desde os costados da Avenida Baiona. A escena repetiuse en varias oportunidades ao longo do traxecto. Os berros retumbaron con máis forza aínda cando a mobilización pasou fronte á Delegación de Goberno, custodiada por un cordón de policías nacionais con escudos e lanza pelotas.

"Xustiza e proporcionalidade"

Ao chegar á Praza do Castelo, as nais e pais deron a coñecer un manifesto que volvía incidir nos reclamos de proporcionalidade e xustiza, exactamente o mesmo que veñen pedindo desde aquel 15 de outubro de 2016, cando unha pelexa de bar empezou a converterse nun caso de terrorismo. "A esaxeración, a distorsión, a desproporción é tanta que moito nos tememos que por un delito ou por outro ás nosas fillas e fillos se lles impóñan longas penas de cárcere que non se correspondan coa gravidade dos feitos", dixeron desde o escenario. "Enfrontámonos a un xuízo nun tribunal excepcional, afastado da realidade navarra, onde non se compren as garantías mínimas para un xuízo xusto", agregaron.

En tal sentido, remarcaron que "están en xogo dereitos e principios democráticos, como a presunción de inocencia, o dereito ao xuíz natural, o uso non extensivo da lei, o principio de proporcionalidade ou o dereito á defensa e a un xuízo imparcial".

Pola súa banda, a plataforma denunciou "un claro ánimo de vinganza e castigo" contra os mozos imputados, á vez que lamentaron "o papel desenvolvido por certos medios de comunicación, convertidos en voceiros e coartada desta aberración". "Vímonos na televisión, en cámaras ocultas e enchendo páxinas amarelas co único obxectivo de alimentar esta montaxe, de mostrarnos como o demo, declarando que eramos un pobo enfrontado en que case non se podía nin respirar -afirmaron-. Quixeron facer da mentira unha versión incuestionable". "Fronte a isto, hoxe, aquí, desde a Praza do Castelo de Iruñea, queremos trasladar unha mensaxe: non tragamos, non baixamos a cabeza, non aceptamos a inxustiza", subliñaron. Así mesmo, chamaron a realizar concentracións ante o maior número de concellos posibles os días 19 e 26 de abril.

A hora do xuízo

Tras a impresionante mobilización chegará a hora de preparar as maletas. Os cinco acusados que permanecen en liberdade condicional e os seus familiares –tanto deles como dos tres mozos que seguen encarcerados- prepáranse para pasar varias xornadas en Madrid: o xuízo arrincará o luns e ten unha duración prevista de dúas semanas. Bel, a nai de Adur, chegará un pouco antes que as demais nais: ela ten este domingo unha última visita ao seu fillo no cárcere de Aranxuez. Serán corenta minutos a través dun cristal. Non poderá abrazalo, pero polo menos lembraralle unha cousa: volverá dicirlle que este luns, cando chegue o momento do esperado e temido xuízo, estará xunto a el.

Amnistía pide retirar a acusación de terrorismo

Este mesmo sábado, Amnistía Internacional subliñou que os feitos que xulgará a Audiencia Nacional a partir do luns, non son terrorismo e que, por tanto, a Fiscalía debería retirar a acusación por este delito.

Amnistía, que asistirá como observadora no xuízo, cre que estes feitos non son constitutivos de ningún delito de terrorismo e, por tanto, non deberían ser xulgados pola Audiencia Nacional.

Segundo informa a organización nun comunicado, o seu director, Esteban Beltrán, sostén que "este caso é un exemplo de como España está a aplicar unha lexislación que ampliou de forma desproporcionada os tipos de terrorismo".

Público