No medio dunha onda de frío impresionante na península ibérica, con temperaturas baixo cero, neve nas praias e estradas cortadas, o Goberno de Rajoy permitiu aumentar as facturas de electricidade un chanzo máis, esta vez un 8% nun só día.
 
Esa nova escalada de prezos, que afecta en primeiro lugar aos fogares que non chegan a quentarse, é criminal sobre todo sabendo que os cortes de luz por falta de pagamento realizados polas empresas eléctricas superaron os 650.000 no ano 2015, dos que máis de 83.000 foron interrupcións de subministración que duraron máis dun mes. Ademais aplícaselle un IVE dun 21%, indecente para un servizo esencial. Aínda por riba, o ministro de Enerxía, Álvaro Nadal, a quen non parece afectar as consecuencias para as familias que non poden pagar as súas facturas, anunciou que a escalada de prezos seguirá encarecendo aínda máis o recibo, que podería aumentar en 100 euros ao ano. Só lle faltou un “Bo nadal” para completar este novo agasallo ás grandes empresas do sector.
 
No marco do MAK2, expondo alternativas
Neste contexto de novos ataques de austeridade brutais tiveron lugar as xornadas de Municipalismo, Autogoberno e Contrapoder cidadán (MAK2) en Iruña (Pamplona) do 20 ao 22 de xaneiro. Foi un encontro popular esperado e necesario para compartir experiencias e planificar solucións. Entre outros asuntos, no ámbito da recuperación pública de servizos que seguen xestionados por empresas ás que só interesa privatizar beneficios. Son moitos os exemplos como o de Iruña (Pamplona), anfitrioa do encontro, onde entrará en vigor para febreiro a remunicipalización do Servizo de Atención a Domicilio que atende a 1.300 persoas e que pasará a xestionalo integramente o Concello de Iruña.
 
A medida aprobada polo Concello o 20 de decembro e avalada polo Pleno municipal o pasado 30 de decembro de 2016, implicaría un gasto anual de máis de cinco millóns de euros (60.000 euros máis do que se inviste actualmente) e ofrecerá máis horas de atención aos usuarios. Ademais, foron debatidos moitos outros aspectos como feminismo, migración, internacionalismo, sindicalismo social, mobilidade e urbanismo sustentable, xornalismo cidadán, centros sociais e cooperativismo...
 
Dicotomía entre institucións e movementos sociais?
O encontro serviu tamén para analizar a dicotomía entre institucións e movementos sociais na xestión do poder. Co salto ás cidades por centenares de agrupacións electorais en 2015, notouse unha importante fuga de forza de activistas valiosas cara á xestión do poder nos municipios, moitas veces compartindo poder con outros partidos máis mornos ou desde a oposición.
 
Sen dúbida, é un elemento máis a tomar en conta para explicar os tempos actuais de repregamento de mobilización social. Os miles de militantes activos, agora no cargo político, herdan de institucións estruturadas polos seus inimigos políticos do bipartidismo, co cal os problemas ás veces non son tanto da cidade senón máis ben do propio Concello, que non facilita a vía para cambiar a forma de facer política. Pero sempre queda marxe de manobra cando hai vontade política.
 
Un éxito de participación
Para debater a problemática e superar desafíos, o MAK2 deu un salto de participación desde o primeiro encontro en Málaga. Máis de 400 persoas tanto do Estado español como do resto de Europa (Polonia, Serbia, Italia, Reino Unido, Francia, Alemaña, Estados Unidos...) dos cales máis de 30 concelleiros municipais de distintas candidaturas de todo o Estado español participaron neste segundo encontro de movementos e candidaturas municipalistas organizado pola Fundación dos Comúns, o Instituto DM e Pamplona Orain.
 
Entre os movementos sociais participantes figuran a Plataforma Auditoría cidadá da Débeda (PACD), o Observatorio da débeda na globalización (ODG), o Comité para a abolición das débedas ilexítimas (CADTM), a Rede economía alternativa solidaria Madrid (REAS), integrantes da PAH de varias cidades, Yayoflautas de Barcelona, o Parlamento social navarro, Xarxa pola soberanía enerxética de Barcelona, Peoplewitness (comunicación post 15M), senegaleses do Sindicato de manteiros de Barcelona, traballadoras domésticas de Madrid, Rede Solidaria de acollida, os centros sociais autoxestionados Patio Marabillas de Madrid, A Invisible de Málaga, Astra de Gernika (Antiga fábrica de armas transformada agora nun espazo aberto para a creación cultural e a transformación social).
 
Ao lado institucional, participaron tamén candidaturas municipalistas tales como Aranzadi, Agora Madrid, Barcelona en Comú, Málaga Agora, Marbella Si pode, Zaragoza en común, Castelló en Moviment, Cambia Logroño, Aranxuez Agora, Agora Ciempozuelos, Gañemos Madrid, Gañemos Xerez, Gañemos Córdoba, Leganemos, Participa Sevilla, Cáceres Ti, Somos Oviedo, Cambiemos Parla e Somos Alcalá.
 
Reúnese a Rede municipalista contra a débeda ilexítima e os recortes
O taller sobre auditoría cidadá da débeda, organizado pola Plataforma Auditoría Cidadá da Débeda Non debemos, non pagamos! (PACD), foi unha oportunidade máis para presentar a Rede municipalista contra a débeda ilexítima e os recortes. Esta constituíuse a raíz do encontro de Oviedo, que tivo lugar na devandita cidade durante os días 25 e 26 de novembro co fin de coordinar municipios na loita contra as débedas consideradas ilexítimas, tombar as leis Montoro con desobediencia colectiva se fose necesario e iniciar auditorías das débedas onde aínda non existen.
 
Neste marco expúxose unha folla de ruta ata o próximo encontro da rede o 2, 3 e 4 de xuño en Cádiz, pasando por unha presentación da rede no Parlamento europeo en Bruxelas os días 21 e 22 de marzo. O Manifesto de Oviedo, texto de referencia cuxo éxito foi rotundo segue recollendo firmas: A última, a de Gerardo Pisarello, primeiro tenente de alcalde da Alcaldía de Barcelona, apenas horas despois do fin do MAK2.
 
No marco desa Rede, constituíronse grupos de traballo
Un grupo sobre rescate do sistema bancario cuxo custo para as arcas públicas españolas entre 2009 e 2015 é estimado polo Tribunal de Contas nuns 60.718 millóns de euros que o Estado non vai recuperar. Trátase de analizar o seu impacto sobre os municipios e ver como se poden armar argumentos para denuncialos.
 
Un sobre mocións para arrincar e coordinar unha choiva de mocións nos próximos meses. Outro grupo propón elaborar orzamentos ficticios onde sería excluída a débeda, repartindo a suma de intereses desta cara a servizos sociais, co fin de visibilizar a hemorraxia de capitais que provoca.
 
O de elefantes brancos quere denunciar a débeda xerada por malgasto, sobre-custo ou mala xestión en obras ou infraestruturas faraónicas infrautilizadas a través dunha campaña que require participación cidadá.
 
Por fin, unha tarefa sumamente importante lévaa o grupo de pedagoxía, que se expón explicar de maneira máis didáctica e con ferramentas de comunicación o labor que se está levando a cabo respecto diso de municipios afogados por mor dun endebedamento insustentable.
 
Máis aló do taller de auditoría, a débeda foi un tema transversal que xurdiu en moitos debates durante todo o encontro, o que suxire un contexto propicio para potenciar a Rede municipalista contra a débeda ilexítima e os recortes para que poida alcanzar o nivel autonómico ou estatal, implantar auditorías cidadás da débeda e expor a derrogación da Lei Montoro. Abordando o tema, a Asemblea popular de Navarra, que se reúne mensualmente, confirma a necesidade de estender a problemática da débeda a nivel autonómico, como a todos os demais niveis.
 
Do Mak2 ao Mak3
Ademais do Gaztetxe (Centro Social Okupado), onde a cantante anarquista, feminista e vasca, a Chula Poldra conquistou o seu público con letras poéticas e radicais, Katakrak foi outro espazo de referencia para os participantes. Desde hai máis de 3 anos, esta cooperativa de iniciativa social constitúese dunha cafetaría acolledora, unha libraría cun impresionante fondo de libros e unha sala grande onde se reúnen asembleas e grupos de lecturas. A creación de novos espazos autoxestionados como estes serve á concienciación da poboación e forma parte dos obxectivos duns municipios antes das próximas eleccións autonómicas e municipais prevista para 2019, para que, pase o que pase, a cidadanía implicada poida ter espazos onde expresarse, aprender e ensinar outro municipio posible. Xa se convocou un terceiro encontro MAK3 para este verán na Coruña.
 
Diagonal periódico