NÚMERO 319 - 13/06/2016
CUTUDC / Novidades
Aínda que pareza mentira e dificilmente crible, a evolución durante as últimas décadas das políticas públicas no ámbito universitario español xerou uns incentivos perversos que están a acabar coa reflexión e o pensamento crítico en todos os niveis da sociedade. No sistema universitario español non se valora nin se fomenta en absoluto un profesorado que prepare clases, envíe traballos aos seus estudantes e os corrixa, tente ensinar máis aló dos canons establecidos, imparta charlas fóra do ámbito académico sobre cuestións que considere importantes para formar cidadáns con ideas propias, colabore con asociacións ou organizacións sociais, escriba en medios divulgativos para transmitir o que fai, ou se preocupe por influír nas súas contornas máis próximas.
Esas actividades, que para calquera
que non coñeza o funcionamento da Universidade
poden parecer as obrigacións diarias do profesorado
universitario, non só non o son, senón que a persoa
que as leve a cabo está a dificultar
considerablemente as súas posibilidades para
consolidarse nos persoais das universidades
españolas.
Quen realiza ese tipo de actividades porque as
considera imprescindibles para o seu labor
académico está a restar tempo para o que máis se
valora na Universidade española, publicar artigos
científicos en revistas con alto impacto, os
chamados papers na linguaxe anglosaxoa[1].
Papers que na maioría das ocasións, polo
menos en ciencias sociais, que é o ámbito que
mellor coñezo, non serven para moito, non achegan
gran cousa á sociedade e non melloran en absoluto a
realidade máis próxima aos investigadores e
investigadoras que os realizan.
Papers que están a facer cada vez máis
difícil atopar nas universidades españolas
profesorado co que poder discutir de diversas
cuestións desde unha perspectiva multidisciplinar e
crítica, profesorado que asista a charlas polo
gusto do saber, que lea máis aló do indispensable
para publicar ou que se implique en actividades co
fin de que a sociedade mellore.
As regras de xogo na esfera universitaria española
cambiaron perigosamente as motivacións e os
comportamentos do seu profesorado. A Universidade
española, lle pese a quen lle pese, está inmersa
nun proceso que aniquila intelectuais e convérteos
nun novo tipo de ser académico cuxo fin último é
facer papers sen pausa, sen pouso e sen
reflexión. Aínda que as nosas universidades se
vanglorien constantemente de estar cada vez mellor
situadas nos rankings internacionais de excelencia,
non enganan a ninguén e moito menos aos que
coñecemos a situación desde dentro. Quen estamos
inmersos no sistema universitario español e quen o
sofren nas súas carnes, estudantes na súa maioría,
coñecemos ben o que se coce dentro e o moito que
deixan por desexar graos, posgraos, mestrías e
demais estudos ofertados nas nosas facultades.
Na miña opinión nada disto é baladí e ten gran
influencia na realidade social, política e
económica que nos está tocando vivir. Cando se
coñece o funcionamento interno da Universidade e os
estímulos baixo os que se traballa dentro dela,
chégase facilmente á conclusión de que á fin e ao
cabo non é tan de estrañar a crise multidimensional
na que nos atopamos. Demasiado ben estamos, diría
eu, sobre todo tendo en conta que no lugar do
coñecemento por excelencia, no lugar onde deberían
de xestarse as alternativas e formarse seres
humanos que loiten pola igualdade e a xustiza
social, hai un sistema de incentivos para xerar
estudantes mediocres, sen reflexión e manipulables,
académicos e académicas sen discusión, catedráticos
e catedráticas sen cátedra nin conversación e
intelectuais sen intelecto.
Está claro, así é moito máis fácil facer cambios
que van en contra do interese xeral e favorecen os
intereses das minorías que ostentan o poder. Por
sorte para todos e todas, aínda hai moitas
resistencias e un número considerable de
profesorado e estudantes, independentemente de que
se lles valore ou non, seguen loitando e
traballando por crear unha Universidade cuxo
obxectivo principal sexa utilizar o coñecemento
para unha transformación social cara á igualdade. A
eles e elas, a miña gratitude e admiración, porque
calquera cambio a mellor pasa por unha Universidade
comprometida, crítica e con capacidade de loita.
Recollido de Zona Crítica
Quen somos | Contacto | Axuda
cutudc.com, 2009. Publicado baixo licencia Creative Commons DHTML Menu By Milonic JavaScript