Aquilo obríganos a recortar para fins de 2016 ao redor dos 26.700 millóns de euros se o noso PIB crece a un ritmo do 3% anual. Cando a UE nos marcou aquel tope do 4,2%, en 2012, o PIB era de 1 billón de euros e o 2,4% representaba uns 25 mil millóns. Agora son 1.700 millóns máis. O equivalente do 42 % do gasto sanitario de todo un ano España. En 2007 tiñamos superávit de ingresos sobre gastos do 2,2% do PIB e unha débeda de 307 mil millóns de euros, o 35% sobre o PIB; hoxe estamos endebedados ao 100% do PIB e pagamos intereses por 34 mil millóns de euros, o segundo capítulo máis importante dos orzamentos do estado. É no que máis gastamos despois da saúde e o equivalente ao 30% das pensións. As recesións de 2009 e 2012 aumentaron o paro, os seguros dos desempregados e fixeron baixar a recadación impositiva producindo un incremento de débeda insoportable. En calquera caso, España vén recortando servizos públicos para acomodalos cos ingresos desde o estalido da crise no 2007. O goberno promete a solución dos dous problemas: déficit e débeda a conta dun crecemento económico que equilibrará o primeiro e diluirá o segundo. No mellor dos casos, será insuficiente.
 
O consumo público un gasto improdutivo?
Os neoliberais renegan da actividade económica do estado ao ir dirixida ao consumo non rendible, non frutificar no circuíto do investimento privado e ser financiada con impostos ao capital e ao traballo. Defenden, en cambio, o gasto privado porque preserva a acumulación produtiva do capital. A economía capitalista reprodúcese, acumula continuamente, a través do investimento material na expectativa de obter rendementos para unha valorización continua do capital que se concreta no circulo virtuoso da produción e as vendas. Pola contra, os neoliberais consideran o consumo público un gasto improdutivo, en canto non resulta en ganancias privadas. O financiamento público a través de impostos ao traballo produce unha exacción ao circuíto do capital polo non consumo privado dos asalariados e ese gasto é improcedente, porque, como sinalamos máis arriba, elude a reprodución capitalista privada, aínda cando a recadación tributaria se recupera, se esta formalízase en compras ou en concesións de servizos públicos ao sector privado.
 
Con todo, non é esta a situación cando as actividades económicas de carácter industrial, comercial ou financeiro son de titularidade pública e fanse en competencia co capital privado no circuíto da acumulación produtiva. O público, nestas circunstancias, convértese nun intruso para os neoliberais, nun socio desleal do capital privado ben porque compite ou ben porque 'traballa' a perdas ao financiar os déficits potenciais con novos impostos. No seu triplo papel de servidor de prestacións públicas, de axente re distribuidor de ingresos, ou de empresario público: para os neoliberais o estado é incompetente. Mesmo o é, cando a prestación de servizos estritamente públicos: sanidade, educación, cultura, infraestruturas, dependencia, desemprego, etc. son un acicate ao emprego, o consumo e o investimento: o seu carácter improdutivo non cambia en termos de negación da acumulación privada rendible financiada con impostos ou débeda cargada no longo prazo aos contribuíntes en forma de gasto público financeiro.
 
O mantra de déficit excesivo con que a Comisión Europea preme aos Estados membros para reducilo e equilibrar o orzamento é un eufemismo neoliberal para liquidar o papel do estado na economía
 
Por iso, o discurso neoliberal argumenta que a intervención do estado na economía xa sexa na súa versión estrita de servizo público universalizado ou na súa manifestación máis identitaria coa produción de mercadorías dirixidas ao mercado, é sempre parasitaria para a rotación rendible do capital. Para os neoliberais o interese xeral exercido polo estado a través da intervención na economía é unha falacia, os dereitos básicos das persoas presérvanse cos dereitos de propiedade individual. Na procura do beneficio persoal satisfanse as aspiracións colectivas, mesmo morais dunha sociedade.  Así o contaba Adam Smith no século XIX. Para un liberal, a vida digna dos cidadáns non é competencia do estado senón resultado da ambición competitiva e libre dos homes. 
 
O equilibrio orzamentario: un imposible
As políticas de equilibrio orzamentario impulsadas polas políticas neoliberais do goberno e a Unión Europea non se alcanzarán nunca porque para quen hoxe dirixen a Comisión Europea o estado é economicamente improdutivo por definición: a igualdade ingreso/gasto non solucionará o problema. Queren suprimir a economía pública. Por iso, ademais, parte do capital refúxiase nos paraísos fiscais como denunciaron esta semana os ' papeis de Panamá'. Ante a crise de oportunidades lucrativas de investimento e o temor de novos quebrantos bancarios os patrimonios e as actividades económicas buscan o amparo da opacidade fóra dos espazos tributarios nacionais. Aínda que as estimacións difiren, hai quen calcula en 72 billóns de dólares, case tanto como o PIB mundial, o capital evadido. Non sería raro, que unha parte importante, estivese investido en débeda pública.
 
Mesmo se opoñen a que os gobernos realicen actividades industriais, comerciais ou financeiras porque a competencia coa iniciativa privada lastra, como se indicou máis arriba, o rédito produtivo. Coa xustificación da eficiencia do mercado e os prezos impulsan a privatización de todo o público. Só admiten a regulación do mercado para a libre competencia dos axentes privados, nin sequera servizos públicos esenciais son necesarios. O mantra de déficit excesivo con que a Comisión Europea preme excesivamente aos Estados membros para reducir déficit e equilibrar o orzamento é un eufemismo neoliberal para liquidar o papel do estado na economía.
 
O goberno non só condiciona a política económica a consigna do déficit excesivo. O Memorando de Entendemento de xuño de 2012 para afrontar a quebra do sistema financeiro nacional por 100 mil millóns de euros foi un rescate condicionado ao país en favor do capital e en contra dos cidadáns. Intercambiáronse prestacións sociais, chamándoos axustes estruturais, por capital fresco para os bancos en quebra. Non foi suficiente a modificación previa do artigo 135 da constitución realizada polo goberno anterior priorizando na carta magna a devolución da débeda por encima dos dereitos básicos dos cidadáns: había que garantir a futura devolución do diñeiro prestado con recortes orzamentarios da mesma magnitude. Isto é o que se fixo no últimos catro anos: cernar dereitos económicos dos cidadáns en servizos públicos de interese xeral: sanidade, educación, pensións, dependencia, infraestruturas civís, cultura etc. para garantir a débeda ao capital financeiro. As prioridades non son as persoas, tenas o capital. Ademais, magnifícase a perversidade dos recortes sociais en miles de millóns de euros porque os axustes orzamentarios, son puntuais, en cambio os cálculos son porcentaxes sobre estatísticas do PIB potencialmente manipulables e opinables a discreción, segundo a metodoloxía da súa elaboración dos homes de negro da Comisión Europea.
 
Pero non debemos chamarnos a engano: a liquidación paulatina do estado do benestar ou o que é o mesmo, a exclusión sistemática do papel do estado na economía é o resultado directo das políticas de equilibrio orzamentario sen concesións. Non lles interesa cadrar as contas públicas, o equilibrio fiscal é unha escusa, as políticas neoliberais aborrecen do estado, considérano improdutivo, reclaman a privatización dos dereitos públicos e o predominio do mercado en todas as ordes da vida social e económica. Cando se intercambia estado por privatizacións e débeda nunca será posible igualar ingresos e gastos públicos. Os servizos públicos non se pagan a través do mercado, ao revés hai que excluílos para que teñan validez universal. Para os neoliberais o estado oponse á mellora do beneficio material da sociedade ben porque compite deslealmente ben porque extrae forzosamente recursos dos ingresos dos axentes económicos en detrimento da acumulación privada e empresarial.
 
Resulta paradoxal, que cando a produción material alcanzou tan extraordinarios niveis de avances tecnolóxicos e de produtividade laboral coa automatización e a informatización xeneralizada da actividade económica, unha parte cada vez máis importante da mesma non se poida dedicar a satisfacer o benestar xeral da sociedade a través do gasto público. Sen dúbida, hai capacidade económica e material máis que suficiente para fortalecer os dereitos sociais e a dignidade económica a través de políticas públicas; que non nos confundan co “déficit excesivo”; defendamos a reconstrución plena do estado do benestar, non a súa liquidación.
 
El Diario