Estas afirmacións púidenas oír de boca de Guillermo de la Dehesa na xornada organizada por Strategy Spain. No breve debate que seguiu, esbocei algunhas críticas a estas ideas tan asentadas en certos ámbitos económicos e políticos, que creo que non se apoian adecuadamente nos datos. A idea de que sobran universidades baséase no rápido crecemento do seu número nos últimos anos, pero se comparamos con outros países da UE ou, por exemplo, co Estado de California, estamos en medias internacionais. O problema podería ser a falta de especialización, ou a existencia de titulacións repetidas con moi poucos alumnos en moitos campus, pero non o número de universidades.
 
A cuestión da sobrecualificación poida que non sexa un problema da universidade senón dunha economía especializada en emprego de baixa cualificación
 
En canto a que sobran os universitarios, parece que os mozos son inasequibles ao desalento que supón pasar a engrosar o paro ou a sobrecualificación ao terminar a súa carreira.  Polo menos desde os setenta óese "universidade, fábrica de parados". A proba de que isto é así é que o paro dos mozos universitarios é maior que o paro dos titulados en FP superior. Pero desde os setenta, observamos que pasados os trinta anos de idade, o paro dos universitarios descende considerablemente. Realmente o que sucede ao comparar o paro dos mozos universitarios cos de FP é que se comete un erro metodolóxico. O importante ao comparar non é a idade senón o tempo que leva buscando emprego. Os universitarios, como terminan os seus estudos a idade máis tardía, atopan traballo a idade máis tardía. Cando se corrixe este problema, non hai tales diferenzas.
 
Ademais, o dilema en España non é FP vs. universidade senón FP vs. fracaso escolar. Polo que temos relativamente pouco alumnado en FP é debido a que en España os requisitos académicos de acceso á FP son máis rigorosos e academicistas que noutros países. Está ben que haxa unha FP na que se necesite o título de ESO ou de Bacharelato, para faría falta outra FP media e superior na que os requisitos fosen outros. Neste sentido as reformas da LOMCE son un intento de mellorar a situación, facilitando o paso da ESO á FP de Grao Medio, e desta á de Grao Superior.
 
Pero e a sobrecualificación? Isto podemos abordalo de varias formas. Unha é se debemos respectar (e pagar) a vocación profesional de todo aquel que o desexe, ou só as vocacións profesionais con rendibilidade a curto prazo no mercado de traballo. Por exemplo, alguén que queira ser xornalista ¿debémosllo permitir dado o paro que hai entre os xornalistas? Quen comeza a carreira xa o saben, así que se supón que valoran o suficiente a súa vocación como para correr o risco. Pero é que, ademais, hai situacións imprevistas. Por exemplo, arquitectura pasou de ser unha profesión con boa inserción laboral a non selo. Como imos saber se os xornalistas serán a profesión do futuro ou non? Quizá sexa mellor deixar que cada cal escolla a súa traxectoria profesional, pois o único que está claro sobre o mercado de traballo é que é moi incerto.
 
A outra cuestión, relacionada coa anterior, é a sobrecualificación. España é dos países da UE con máis sobrecualificación. Téndese a expor isto como un problema do sistema universitario, que non prepara adecuadamente. Entón xorde a dúbida de por que cando os españois se van de Erasmus ou emigran, non teñen problemas de nivel educativo. Máis ben ao contrario, en varias profesións (enxeñerías, saúde…) os universitarios españois son moi apreciados.
 
A cuestión da sobrecualificación poida que non sexa só un problema da universidade. Tamén é un problema da economía. Unha economía especializada en emprego de baixa cualificación, como a hostalería, non demanda universitarios. Son as economías doutros países as que absorben os universitarios que non atopan traballo aquí.
 
En canto á cuestión das taxas de matrícula na universidade, óbviase os estados alemáns nos que é gratis, ou que hai países nórdicos con universidades entre as mellores do mundo con sistemas de acceso gratuíto á educación universitaria. E esquécese o problema que están a ter países como EEUU, que tras implantar un sistema de préstamos, atópase cunha burbulla de débeda que pode ser máis perigosa que a que viviron coa vivenda. Do mesmo xeito que aquí, moitos universitarios non atopan traballo acorde ás súas expectativas, co agravante de que alí teñen unha débeda co banco que non poden pagar. Ademais, os prezos da universidade creceron de forma desmesurada con respecto ao custo da vida, coa promesa de que o título os fará ricos.